Artikel uit Mooi Laarbeek

zo 3 aug 2014, 17:00    NULL

2. De voorgeschiedenis van Molen de Vogelenzang

• Lieshout - Eerst was er in het domein van Lieshout een watermolen, langs de Goorloop, wat ook wel ‘Peesgalloop’ werd genoemd. De molen zal er niet eerder geweest zijn dan de 11e eeuw. De enige vermelding dateert uit 1246.
• Tussen 1182 en 1194 schonk ridder Boudewijn zijn alloniem Lieshout aan de abdij van Floreffe, waar hij was ingetreden. De abdij werd zo eigenaar van de watermolen.
• Wat Lieshout betreft is de oudste vermelding van een windmolen te vinden in het protocol van 1414 waarin er sprake is van een perceel gelegen te Lieshout in het Rooiven en bij de windmolen. Het is dus waarschijnlijk dat in de loop van de 14e eeuw de watermolen werd vervangen daar een standaardmolen. Deze stond op een driehoekig heidegebied gevormd door de Molenweg de Stiphoutsedijk en de grens met Stiphout (de Kievitlaan) De Molennaar woonde in de boerderij waar vroeger de kloosterkerk in het hof was. Deze boerderij werd oorspronkelijk gebouwd ten behoeve van de molenaar, waardoor het de naam ‘Molenhuis’ kreeg. Het Molenhuis werd steeds samen met de molen verpacht evenals een akker genaamd de ‘Scheenreven-akker’.
• Het is bekend dat het geld voor het gemeentehuis dat gebouwd is in 1776 verkregen is van gronden die verkocht zijn aan bewoners van Lieshout bij de aanbesteding van de nieuwe Luytelaarse Molendijk of Molenweg, hieruit blijkt dus dat de molen voor die tijd verplaats is van de Molenheide naar de Vogelenzang. Standaardmolen op de molenheide.
• De molen werd op 4 juli 1587 door de staatse troepen in brand gestoken maar in 1598 was hij al weer enkele jaren volop in bedrijf, zoals blijkt uit een gerechtelijke procedure.
• In 1698 deed Abdij van Floreffe Lieshout over aan de Abdij van Postel dus werd die eigenaar van de molen.
• In 1714 verkocht de Abdij van Postel de heerlijkheid Lieshout aan Adriaan Bout dus eigenaar van de molen.
• In 1771 liet de kleinzoon van Adriaan Bout de nieuwe Luytelaarse Molendijk of Molenweg aan besteden het is de huidige Herendijk. Enige tijd voor 1771 moet dus de molen van de Molenheide verplaatst zijn naar waar nu de Molen Vogelenzang staat. Deze molen was nog steeds een houten standerdmolen.
• In 1805 werd de molen verkocht aan Hendrik Ambrosius Swinkels, waarvoor hij destijds 3300 gulden betaalde.
• In 1817 waaide de houten standerdmolen tijdens een hevige storm om. Op dezelfde plaats liet Hendrik Swinkels een stenen koren-, olie- en pelmolen bouwen. Aan de voorkant van de molen bevindt zich een ingemetselde steen die aan de heropbouw herinnert.